Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Sassifrago(-dóu-Piemount)
Saxifraga pedemontana
Saxifragaceae
Autre noum : Sassifrajo.
Nom en français : Saxifrage du Piémont.
Descripcioun :Aquesto sassifrago trachis en auto mountagno dins li roucas séusous, subretout à l'uba. Trachis en mato denso emé de fueio anciano que rèston de tèms. Se recounèis à si fueio proun descoupado en ventau de 3 à 7 tros. Li ramèu de flour soun en pinceloun, emé de bratèio coume li fueio. La planto èi marcado sus listo roujo, categourìo LC valènt à dire soucit minour.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Saxifraga
Famiho : Saxifragaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1800 à 3000 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico Aup Marino
Juliet à avoust
Liò : Roucas
- Baus
- Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Saxifraga pedemontana All., 1785